Przewlekła choroba nerek zaliczana jest do współczesnych chorób cywilizacyjnych. Nie da się jej zapobiec, ani przewidzieć. Jeśli jesteś w grupie ryzyka, bądź zdiagnozowano u Ciebie PChN, możesz w znacznym stopniu złagodzić jej objawy i odsunąć w czasie leczenie nerkozastępcze. Przedstawiamy, jak ważna jest dieta w chorobach nerek.

Chore nerki a dieta — wprowadzenie

Żeby dobrze zaplanować swój jadłospis, musisz najpierw dowiedzieć się, jaką rolę w organizmie pełnią nerki i co dzieje się, gdy nie działają one prawidłowo. Upośledzenie działania tego narządu nie wiąże się jedynie z zaburzeniem oddawania moczu. Jest to tylko jeden z objawów niewydolności. Skutki dla organizmu są jednak dużo bardziej niebezpieczne. Głównym zadaniem nerek jest wydalanie toksyn. Gdy przestają one prawidłowo działać, krew nie jest skutecznie filtrowana i szkodliwe substancje nie są z organizmu usuwane. Ponadto, te dwa niewielkie narządy, pełnią także bardzo istotną rolę w zatrzymywaniu w ciele ważnych składników, takich jak wapń.

Przyczyny choroby mogą być różne. Najczęściej prowadzą do niej inne schorzenia, takie, jak nadciśnienie tętnicze, czy cukrzyca. W wyniku powikłań dochodzi do uszkodzenia nefronów (obie nerki mają ich około miliona). Gdy ich ilość spadnie poniżej 30%, mówimy o ciężkim stadium choroby nerek. Na tym etapie wprowadzenie diety jest niezbędne, żeby odsunąć w czasie leczenie nerkozastępcze, takie jak dializa.

Podstawy diety w PChN

Podstawą żywienia w przewlekłej chorobie nerek jest ograniczenie przyjmowania białka do wartości 0,6 g/kg należnej masy ciała. Niepoprawnie działające nerki nie radzą sobie z większymi ilościami protein i nie wydalają ich z organizmu. Przekłada się to na zwiększenie stężenia mocznika we krwi. Może to doprowadzić m.in. do krwiomoczu, a także do przewlekłego uczucia przemęczenia, problemów z zasypianiem, czy podwyższonym ciśnieniem tętniczym. Z drugiej strony, zbyt niski poziom białka może doprowadzić do niedożywienia. Wielu osobom, szczególnie seniorom, trudno jest ściśle przestrzegać tych wartości. Dlatego jeśli nie masz pewności, czy dobrze dobierasz składniki swojej diety, skorzystaj z pomocy dietetyka.

Istotne z punktu widzenia diety w przewlekłej chorobie nerek, jest utrzymanie stężenia potasu na odpowiednim poziomie. Odpowiada on za prawidłową pracę serca i układu nerwowego, a jego nadmiar w organizmie (powyżej 5,5 mmol/l) prowadzi do hiperkaliemii. Oprócz ogólnego osłabienia mięśni i duszności, w skrajnych przypadkach może dojść do nagłego zatrzymania pracy mięśnia sercowego. Najczęściej pierwszym objawem jest szybkie męczenie się np. przy wchodzeniu po schodach. Jeśli chorujesz na PChN, warto regularnie badać stężenie potasu w organizmie. Ponadto zalecane jest ograniczenie spożycia soli. Zatrzymuje ona wodę w organizmie, zwiększa ciśnienie krwi oraz zwiększa ryzyko chorób serca.

Co jeść a czego unikać?

Ze względu na niską podaż białka, warto spożywać produkty pełnowartościowe. Ogranicz spożycie czerwonego mięsa i wędlin, które zawierają dużo sodu. Przeżuć się na niskobiałkowe pieczywo, ryż oraz makaron. Nie musisz całkiem eliminować mięsa. Możesz wybrać chude szynki, np. z piersi indyka. W PChN często dochodzi do zaburzeń lipidowych, które są czynnikiem zwiększającym ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego ważne jest spożywanie dobrej jakości tłuszczów roślinnych oraz ryb morskich. Często występują także problemy z gospodarką węglowodanową. Unikaj prostych cukrów, takich jakie występują w słodyczach. Nie można również przesadzać z owocami, choć ich spożycie jest dopuszczalne. Wyeliminuj z diety słodkie napoje. Twój organizm nie składa się z coli, tylko z wody i to ona jest Ci potrzebna do życia. Postaraj się wyeliminować sól. Jeśli lubisz dobrze doprawione potrawy, eksperymentuj z przyprawami. Są zdrowsze i świetnie podkreślają smak! Dobrze skomponowana dieta może pozytywnie wpłynąć na Twój organizm i odciążyć pracę nerek. Dzięki jej stosowaniu, możesz odsunąć leczenie nerkozastępcze nawet o kilkanaście miesięcy.

Ten tekst nie jest poradnikiem żywieniowym. W celu dobrania odpowiedniej diety zapoznaj się z tabelą wartości odżywczych poszczególnych pokarmów lub skonsultuj się z dietetykiem lub nefrologiem.