Najczęstszymi przyczynami chorób nerek są cukrzyca (nefropatia cukrzycowa), kłębuszkowe zapalenie nerek, nefropatia nadciśnieniowa, kamica nerkowa, wielotorbielowatość oraz wady wrodzone. Choroba nerek może pozostawać niezauważona przez wiele lat, jednak warto wiedzieć, jakie charakterystyczne symptomy mogą jej towarzyszyć. Jednym z najczęstszych objawów, który dotyczy osób z chorobami nerek, jest nadciśnienie tętnicze. Sygnałem ostrzegawczym może być także skłonność do szybkiego męczenia się oraz trudność w utrzymaniu koncentracji. Osoby dotknięte chorobą, mogą również odczuwać utratę apetytu oraz większe pragnienie.
O CHOROBACH NEREK
Szacuje się, że na przewlekłą chorobę nerek cierpi na całym świecie nawet 600 milionów osób. W Polsce liczba chorych sięga nawet około 4,2 miliona osób, z czego 95% o tym nie wie. Jedynym skutecznym sposobem leczenia jest przeszczep narządu. Istnieje wiele metod leczenia nerkozastępczego. Odpowiednia profilaktyka pozwala na wczesną terapię farmakologiczną, która może odsunąć konieczność rozpoczęcia dializoterapii lub przeszczepu nawet o kilka lat.
PROFILAKTYKA
Najistotniejszym wskaźnikiem zaawansowania choroby nerek jest wskaźnik filtracji nerkowej GFR. Wskaźnik powyżej 60ml/min/1,73 m2 świadczy o tym, że nerki działają prawidłowo. Wskazania poniżej tej wartości mówią o niewydolności narządu i konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań. Gdy zdolność filtracji spadnie poniżej 30ml/min/1,73 m2, mamy do czynienia z ciężką niewydolnością, a przy wartościach dochodzących do 15ml/min/1,73 m2 konieczne jest rozpoczęcie leczenia nerkozastępczego.
Zauważyłeś u siebie jeden z wymienionych objawów? W twojej rodzinie pojawiały się już choroby nerek? Warto się zbadać. Najprostsze badania krwi i moczu mogą wykryć ewentualne schorzenia już na bardzo wczesnym etapie. Zbyt późne wykrycie choroby nie daje pacjentowi wielu możliwości. Pozostaje leczenie nerkozastępcze, takie jak dializa lub przeszczep. Dlatego Fundacja Dla Nerek pomaga w zrobieniu podstawowych badań. Najważniejsze, z punktu widzenia nefrologii badania, to określenie stężenia kreatyniny we krwi (GFR, szacunkowy współczynnik filtracji kłębuszkowej) oraz badanie ogólne moczu. Ponadto często wykonuje się badanie poziomu wapnia i potasu, a także morfologię.
Tabela zaawansowania przewlekłej choroby nerek*:
Kategorie GFR zaawansowania przewlekłej choroby nerek | ||
| Kategoria GFR | GFR(ml/min/1,73m² | Nazwa opisowa |
| G1 | ≥ 90 | prawidłowe lub zwiększone GFR |
| G2 | 60–89 | niewielkie zmniejszenie GFRa |
| G3a | 45–59 | Zmniejszenie GFR niewielkie do umiarkowanego |
| G3b | 30–44 | zmniejszenie GFR umiarkowane do ciężkiego |
| G4 | 15–29 | ciężkie zmniejszenie GFR |
| G5 | < 15 lub dializoterapia | schyłkowa niewydolność nerek |
| a w stosunku do wartości u młodych osób dorosłych | ||
W stadium G5, jeśli chory jest dializowany, po cyfrze można dodać literę D.
*za pl.wikipedia.org
RODZAJE DIALIZ
Kiedy stan pacjenta jest już na tyle poważny, że wymaga dializ, należy najpierw podjąć decyzję, jaki rodzaj dializ będzie najbardziej odpowiedni.
Hemodializa
Najpopularniejszym rodzajem dializ jest hemodializa (HD). Polega ona na oczyszczeniu krwi pacjenta za pomocą tzw. sztucznej nerki. Krew przetaczana jest przez dializator w celu pozbycia się zbędnych produktów przemiany materii oraz nadmiaru wody z organizmu. Każdy taki zabieg wykonywany jest na stacji dializ przez wykwalifikowany zespół pielęgniarek, zawsze pod opieką lekarza.
Przetoka tętniczo-żylna
Najbardziej efektywnym sposobem przeprowadzania dializy jest przetoka dializacyjna. Wykonana – najczęściej na ręce – jest to wytworzone z naczyń własnych pacjenta połączenie tętnicy z żyłą. Dzięki zabiegowi chirurgicznemu w wyznaczonym miejscu zaczyna płynąć więcej krwi. Przetoka potrzebuje kilku tygodni (4-6), żeby jej ścianki wzmocniły się na tyle, aby móc przeprowadzać zabiegi. Rzadziej stosuje się protezy naczyniowe.
Cewnik do hemodializy
Cewnik to miękki plastikowy dren umieszczony najczęściej w żyle podobojczykowej lub szyjnej. Założenie cewnika przeprowadza chirurg w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Cewniki dedykowane są dla pacjentów, u których, z jakichś przyczyn, nie można wytworzyć przetoki tętniczo-żylnej (np. z powodu zbyt słabych naczyń krwionośnych) lub wymagane jest natychmiastowe rozpoczęcie dializ. Osoby z cewnikami narażone są jednak na większe ryzyko związane infekcjami lub zakażeniami organizmu.
Dializa otrzewnowa
Alternatywnym sposobem przeprowadzania dializ jest dializa otrzewnowa. Często wybierana przez osoby młode, ponieważ w mniejszym stopniu wpływa m.in. na życie zawodowe. W przeciwieństwie do hemodializy, dializa otrzewnowa wykonywana jest w warunkach domowych. Za pomocą cyklera oraz woreczków z płynem dializacyjnym można taki zabieg przeprowadzać w nocy, podczas snu. Oczywiście, żeby móc przeprowadzać zabiegi w warunkach domowych, wymagane są odpowiednie warunki i należy zachowywać szczególną ostrożność, żeby uniknąć możliwych powikłań.
Cewnik brzuszny (Cewnik Tenckhoffa)
Cewnik do dializ otrzewnowych jest to cienka silikonowa rurka umieszczana w brzuchu pacjenta, podczas zabiegu chirurgicznego przeprowadzanego w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Przyjmuje się, że zabieg taki wykonywany jest około dwa tygodnie przed rozpoczęciem dializ.
